chữ chăm cổ được sáng tạo trên cơ sở của loại chữ viết nào

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Bạn đang xem: chữ chăm cổ được sáng tạo trên cơ sở của loại chữ viết nào

Chữ viết lách Chăm
Chữ viết lách Chăm bên trên bia Po Nagar, năm 965
Thể loại	Abugida
Thời kỳ	thế kỷ 4–nay
Hướng viết	Trái sang trọng phải
Các ngôn ngữ	tiếng Chăm
Hệ chữ viết lách liên quan
Nguồn gốc	Bảng vần âm Tiền Sinai Bảng vần âm Phoenicia Bảng vần âm Aram Brāhmī Pallava grantha Chữ viết lách Chăm
ISO 15924
ISO 15924	Cham, 358
Unicode
Dải Unicode	U+AA00–U+AA5F
Bài viết lách này chứa chấp những hình tượng ngữ âm IPA nhập Unicode. Nếu ko phù hợp tương hỗ dựng hình, chúng ta cũng có thể tiếp tục phát hiện ra vết chấm căn vặn, vỏ hộp, hoặc ký hiệu không giống thay cho kí tự động Unicode. Để được đặt theo hướng dẫn thêm thắt về những ký hiệu IPA, hãy coi Trợ giúp:IPA.

Chữ viết lách Chăm là khối hệ thống chữ viết lách nhằm thể hiện tại giờ đồng hồ Chăm, một ngôn từ nằm trong ngữ hệ Nam Đảo. Cộng đồng người rằng giờ đồng hồ Chăm phân bổ hầu hết ở VN và Campuchia với 230.000 người.

Xem thêm: Giày Mary Jane là gì? Tip phối đồ cực chất cùng giày Mary Jane

Chữ Chăm là một trong trong mỗi khối hệ thống chữ viết lách trước tiên bắt mối cung cấp kể từ chữ Brahmi ở Nam đè Độ khoảng chừng năm 200. Giống như toàn bộ những chữ viết lách nằm trong group ngôn từ Brahmi, chữ Chăm ghi lại âm tiết (có vần âm chỉ vẹn toàn âm, tuy nhiên những vần âm ghi lại phụ âm với vẹn toàn âm đi kèm theo luôn luôn nhập đó). Chữ này viết lách sản phẩm ngang, kể từ ngược sang trọng cần như chữ Latinh.

Cộng đồng người Chăm ngày này với nhì group cách quãng nhau, người Tây Chăm ở Campuchia và người Đông Chăm ở VN. Chữ viết lách Chăm ở nhì điểm khác lạ nhau khá xa cách. Người Tây Chăm phần rộng lớn theo dõi đạo Hồi và ngày này ưu chuộng sử dụng chữ Ả Rập. Người Đông Chăm ở VN hầu hết theo dõi đạo Hindu và vẫn dùng chữ viết lách riêng biệt của mình. Trong thời hạn Đông Dương là nằm trong địa của Pháp, cả nhì group người Chăm đều bị buộc cần gửi sang trọng sử dụng ký tự động Latin.

Chữ viết lách Chăm[sửa | sửa mã nguồn]

Tương tự động tựa như các loại chữ abugida không giống, những phụ âm nhập giờ đồng hồ Chăm với vẹn toàn âm vốn liếng với. Các vết phụ của vẹn toàn âm dựa vào được dùng nhằm sửa thay đổi vẹn toàn âm vốn liếng với. Vì giờ đồng hồ Chăm không tồn tại virama, nên những ký tự động đặc biệt (phụ âm cuối) được dùng cho những phụ âm đuôi tương tự tựa như các phụ âm chillu của chữ Malayalam.
Hầu không còn những vần âm phụ âm, ví dụ như [b], [t], hoặc [p], bao hàm một vẹn toàn âm vốn liếng với [a] tuy nhiên không cần thiết phải viết lách. Các âm ngắc mũi, [m], [n], [ɲ] và [ŋ] (hai vần âm sau được phiên âm là ny (nh nhập giờ đồng hồ Việt) và ng nhập bảng vần âm Latinh) là những nước ngoài lệ, và với cùng một vẹn toàn âm vốn liếng với [ɨ] (được phiên âm là â nhập bảng vần âm Latinh (ư nhập giờ đồng hồ Việt)). Một vết phụ gọi là kai, ko xẩy ra với những phụ âm không giống, được thêm vô bên dưới phụ âm ngắc mũi nhằm viết lách vẹn toàn âm [a].
Một kể từ giờ đồng hồ Chăm với cấu hình V (nguyên âm) hoặc CV (phụ âm - vẹn toàn âm), ngoài âm cuối, còn hoàn toàn có thể là CVC (phụ âm - vẹn toàn âm - phụ âm). Có một số trong những vần âm phụ âm cuối nhập chữ Chăm; những phụ âm không giống chỉ kéo dãn đuôi dài ra hơn nữa ở phía phía bên phải nhằm biểu thị sự vắng vẻ mặt mũi của vẹn toàn âm cuối.

Phụ âm[sửa | sửa mã nguồn]

Phụ âm đệm[sửa | sửa mã nguồn]

Phụ âm cuối[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Chăm ko dùng những virama nhằm triệt chi phí những vẹn toàn âm vốn liếng với. Phụ âm cuối được biểu thị theo dõi 1 trong phụ vương cách: một vần âm phụ âm cuối rõ nét, một vết phụ phối kết hợp hoặc vì thế ꨥ.

Nguyên âm độc lập[sửa | sửa mã nguồn]

Sáu nhập số những vẹn toàn âm hàng đầu được ghi vì thế những vần âm duy nhất:

Nguyên âm phụ thuộc[sửa | sửa mã nguồn]

Các vẹn toàn âm hàng đầu không giống được trình diễn bằng phương pháp thêm thắt vết phụ nhập chữ ꨀ (a). Các vết phụ tương tự nhau được dùng với những phụ âm để thay thế thay đổi vẹn toàn âm có trước của chúng:

Số đếm[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Chăm với cùng một cỗ chữ số đặc biệt:

Xem thêm: định vị tài khoản google

Unicode[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons đạt thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Chữ viết lách Chăm.

• Chữ viết lách Chăm (tiếng Anh)